HAYAL KIRIKLIĞININ ADI NEMA
Dolar ve altın gibi diğer yatırım araçlarına gire yüzde 50 az değerlendirilen zorunlu tasarruf hesabındaki 1
HAYAL KIRIKLIĞININ ADI NEMA
Dolar ve altın gibi diğer yatırım araçlarına gire yüzde 50 az değerlendirilen zorunlu tasarruf hesabındaki 1.4 katrilyon liralık anaparadan ancak 1.1 katrilyon lira ödeme yapan hükümet, anaparadan yüzde 20 eksik ödeneceği açıklanan taksitlerde yüzde 40'lara varan eksiklikle yurttaşı şaşırttı.
OLCAY BÜYÜKTAŞ
Kesintilerin başladığı 1988'den beri çalışanlara sorun oluşturan zorunlu tasarruf hesabı, çalışanları mağdur etmeye devam ediyor.
Uygulamanın sona erdirilerek anapara ve nemalarının tasfiyesini gündeme getiren AKP, geçen yıl anapara ödeyerek nemalar için de 10 taksitlik bir plan açıkladı. 1.4 katrilyon liranın biriktiği zorunlu tasarruf hesabındaki bu paradan ancak 1.1 katrilyon lira tutarında anapara ödenebildi. Kriz nedeniyle pek çok şirket battığı gibi kesintileri hesaba aktarmayan şirket sayısı da oldukça fazlaydı. Bu pek çok çalışanın umduğunun altında anapara almasına yol açtı. Şimdi 10 taksitlik nemaların ilk taksitlerini alan çalışanlar, bir yandan zaten kendi sorumluluklarından kaynaklanmayan hatalar nedeniyle gereğinden az nema alırken bir yandan da Hazine'nin açıkladığı oranların altında nema aldılar.
700 milyon lira anapara alan bir çalışan, Hazine'nin yaptığı açıklamaya göre, en az 550 milyon lira tutarında ilk taksit beklerken 485 milyon lirayla karşılaştı.
Bazı maddeleri birkaç kez mahkemeden dönen zorunlu tasarruf hesabı uygulamasının devam ettiği dönemde emekli olarak ayrılanların çok daha şanslı olduğuna dikkat çeken Türk-İş danışmanı Celal tozan, söz konusu kişilerin paralarını toplu olarak alma olanağına sahip olduklarını hatırlatarak, "Paranın tamamını almak için en az üç yıl beklemek zorunda kalan çalışan, eğer hesaplarda bir eksiklik varsa, ya mahkemeye gidecek, ya SSK'den işyerinin ne olduğunu takip edecek.
HİLE YAPILDI
Kristal-İş Sendikası'nın hesaplamasına göre, çalışan zorunlu tasarruf hesabındaki parayı dolara yatırsa 7 bin 756 dolar, yani 9 milyar lira civarında bir tasarruf sahibi olurken cumhuriyet altını alsa 101 adet altın sahibi olacaktı. Yani 10 milyar 100 milyon lia civarında bir nemaya ulaşacaktı, oysa aynı çalışan devletin hesabıyla 696 milyon lire anapara, 5 milyar 850 milyon lira da nema sahibi oldu.
Hesaplardaki en büyük hilelerden biri 1994'te yaşandı. Bu dönemde Yüksek Planlama Kurulu, hesapta bulunan dövize endeksli tahvil ve gelir ortaklığı senetlerini o dönemin dolar kuru 34 bin lira yerine 1993 yılı sonu kuru 14 bin liradan bozdurmuştu.