Paylaş twittle
Harcama kalemlerinin büyük bölümünün iade kapsamında olmaması, yıl sonunda çalışanları mağdur ediyor
Harcama kalemlerinin büyük bölümünün iade kapsamında olmaması, yıl sonunda çalışanları mağdur ediyor.
Türkiye Kamu-Sen AR-GE Merkezi vergi iade sistemindeki çarpık uygulamayı araştırdı. Temizlik, ulaşım, tüp, ev eşyası, beyaz eşya, odun, kömür, doğalgaz gibi kalemlerden alınan fişlerin çalışanlar için iade kapsamı dışında tutulması nedeniyle, 944 YTL maaş alan bir çalışanın, yıl sonunda 5796 YTL'lik geçersiz fişi oluyor. Harcama gruplarına göre ayrım yapılması çalışanın vergi iadesinden 253 YTL eksik faydalanmasına ve eksik kalan tutar için geçerli fiş bulma arayışına yol açıyor.
GEÇERLİ FİŞTEN 398 YTL İADE ALINIYOR
944,70 YTL net maaş alan herhangi bir çalışan, gelirinin tamamını yoksulluk sınırına temel oluşturan kalemlere harcadığında bu harcamalarının sadece 461,67 YTL'si karşılığında vergi iadesi alabiliyor. Çalışanın iade kapsamına giren bu harcamalara yaptığı ödeme tutarı yılda 5540,04 YTL ediyor. Yoksulluk sınırına temel oluşturan bu harcama grupları, gıda, sağlık, giyim ve eğitim kalemlerinden oluşuyor. Bu harcamalar karşılığında alınan fişler, çalışana 398 YTL vergi iadesi olarak geri dönüyor.
FİŞ ARANIYOR
Aynı asgari geçim standardı içinde ısınma, aydınlanma, ulaşım, haberleşme, ve temizlik için de harcama yapan çalışanın bu harcamalarında aldığı fişler ise iade kapsamı dışında tutuluyor. Ayda maaşın ortalama 483,03 YTL'sini oluşturan bu harcamalardan alınan fişlerin geçersiz kalması çalışanı yıl sonunda geçerli fiş bulma telaşına sokuyor. Yıllık toplam gelir vergisi matrahı tutarında fiş yazması beklenen çalışanın bu limiti doldurması için, 5796,36 YTL'lik daha geçerli fiş bulması gerekiyor. Ancak birçok kalemin iade dışında kalması 253 YTL'lik vergi iadesinin alınamamasına, bu harcamaların KDV'sinin alışveriş sırasında ödenmesine rağmen uygulamadan faydalanılamamasına neden oluyor. Oysa 11336,40 YTL yıllık toplam kazancı olan bu çalışan, eğer geçerli-geçersiz fiş ayrımı olmasaydı, toplam 651 YTL iade alacaktı.
AKYILDIZ: ÇALIŞANLAR MAĞDUR OLUYOR
Vergi iadesi uygulamasının asıl amacının yapılan harcamalardan sonra fiş ve fatura almayı teşvik etmek, böylece vergi kaçağını önlemek olduğunu belirten Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanı Bircan Akyıldız, çalışanlar için uygulanan vergi iadesi sisteminde yanlışlıklar olduğuna dikkat çekti. Akyıldız "Ulaşım, haberleşme, benzin, odun, kömür, tüp, doğalgaz, beyaz eşya, temizlik, ev eşyası gibi giderlerin büyük bölümünü oluşturan harcama kalemlerinin vergi iadesi kapsamı dışında tutulması bu tüketimlerde vergi kaçağını artırmaktadır, bu nedenle de uygulama amacından sapmaktadır" değerlendirmesinde bulundu.
"VERGİ İADESİ, HARCAMALARDAN DEĞİL, ÖDENEN TOPLAM KDV ÜZERİNDEN YAPILSIN"
Akyıldız, "Kazançlarının büyük bölümünü bu kalemlere ayıran çalışanlar, yıl sonu geldiğinde vergi iadesi matrahını tamamlayabilmek için çeşitli arayışlar içine girmekte, bu nedenle çalışanların büyük bölümü alması gerekenin altında vergi iadesi almaktadır. Bu nedenle çalışanların yaptığı harcamaların vergi iadesinin, harcama grubu ayrımı yapılmadan, ödenen KDV üzerinden geri verilmesi gerekir. Bu şekilde ödenen vergilerde ve bunların iadesinde ortaya çıkan adaletsizlik giderilerek, vergi kaçaklarının da önüne geçilmiş olacaktır" diye konuştu.
| GEÇERLİ : | |
| Aylık geçerli harcama tutarı: | 461,67 YTL |
| Yıllık geçerli harcama tutarı: | 5540,04 YTL |
| Alabildiği vergi iadesi: | 398 YTL |
| GEÇERSİZ: | |
| Aylık geçersiz harcama tutarı: | 483,03 YTL |
| Yıllık geçersiz harcama tutarı: | 5796,36 YTL |
| Ödediği ama alamadığı vergi iadesi: | 253 YTL |
YOKSULLUK SINIRI HARCAMA TUTARLARI VE VERGİ MİKTARI
|
|
Harcama (YTL) |
Vergi Oranı |
Vergi Tutarı (YTL) |
|
Gıda (GEÇERLİ) |
397,35 |
( %8) |
29,43 |
|
Isınma |
160,98 |
(%18) |
24,56 |
|
Aydınlanma |
32,01 |
(%18) |
4,88 |
|
Sağlık (GEÇERLİ) |
16,20 |
(%8) |
1,20 |
|
Ulaşım |
121,44 |
(%18) |
18,53 |
|
Haberleşme |
24,00 |
(%33) |
5,96 |
|
Giyim (GEÇERLİ) |
30,81 |
(%18) |
4,70 |
|
Temizlik |
57,75 |
(%18) |
8,81 |
|
Eğitim (GEÇERLİ) |
17,31 |
(%8) |
1,28 |
|
Spor |
24,90 |
(%18) |
3,80 |
|
Su ve Atık Su |
24,78 |
(%32) |
6,00 |
|
Ev Eşyası ve Zücaciye |
37,17 |
(%18) |
5,67 |
|
TOPLAM |
944,70 |
|
114,82 |
