Paylaş twittle
Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanı İsmail Koncuk ve Yönetim Kurulu Üyelerimiz Maliye Bakanlığı Müsteşarı Naci Ağbal’a nezaket ziyaretinde bulundu
Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanı İsmail Koncuk ve Yönetim Kurulu Üyelerimiz Maliye Bakanlığı Müsteşarı Naci Ağbal’a nezaket ziyaretinde bulundu.
KONCUK: FAZLA MESAİ ÜCRETLERİ SORUNU ÇÖZÜLMELİDİR
Ziyarette çalışma hayatı ve kamu çalışanlarının yaşadıkları sıkıntıların masaya yatırılırken, 666 sayılı KHK ile ortaya çıkan aksaklıklar da dile getirildi. Öğretmen ve akademik personel başta olmak üzere, Orman muhafaza memurları, Tapu ve Kadastro çalışanları, Sivil savunma uzmanları, Maliye Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu çalışanları, KİT personeli, Diyanet çalışanları gibi birçok kamu görevlisinin ek ödemelerden ve 666 sayılı KHK’nın getirdiği uygulamalardan dolayı yaşadığı mağduriyetleri ifade eden Genel Başkanımız İsmail Koncuk sorunun bir an önce çözüme kavuşturulmasını istedi. Koncuk, “Fazla mesai ücretlerinde yaşanan sıkıntılar ortada. Örneğin bir okulda çalışan hizmetli sabah erken saatlerde okula geliyor, çok geç saatlerde okuldan çıkıyor. Bunun karşılığında bir bedel ödenmiyor, hakkı olan izinler de verilmiyor. Tapu çalışanları vatandaşlara verdiği hizmetin aksamaması için geç saatlere kadar mesai yapmak zorunda kalıyor, enerji çalışanları aldığı mesai ücretinden fazlasını yola ve yemek giderine veriyor. Bu ve bunun gibi örnekleri çoğaltmak mümkündür.. Özellikle kamu kurum ve kuruluşlarındaki fazla mesai uygulamasının kaldırılmasının birçok çalışanı gelir kaybına uğratmıştır. 666 sayılı KHK’nın Anayasa Mahkemesi tarafından kısmen iptal edilmesinin aksaklıkların çözümünde bir fırsat olmuş, konfederasyonumuzun talepleri doğrultusunda bir yasal düzenleme yapılmasının gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu yaşanan sorunu çözmek için hızlı bir şekilde adımlar atılmalıdır. dedi.
“VERGİ DİLİMİNDE Kİ ADALETSİZLİK GİDERİLMELİ”
Kamu görevlilerinin ücretlerinin vergilendirilmesinde yaşanan adaletsizliklere de değinen Koncuk, “İş adamları, sanayiciler, özel muayenehanesi olan doktorlar ve büyük şirketler de dahil birçok üst gelir gurubunda bulunan vatandaş memurlar kadar gelir vergisi ödemiyor. Şirketlerin pek çok özel harcamayı, (sağlık, otel, konaklama, giyim, araç gereç vs.) vergi matrahından düşme hakkı bulunduğunu ancak, memurların ve ücretlilerin bütün gelirleri üzerinden vergi alınıyor. Bu da Türkiye’de kişilerin geliriyle orantılı vergi ödememesinin başlıca nedeni olarak ortaya çıkıyor. Kamu çalışanlarına kaşıkla verilip kepçeyle alınıyor. Aldığımız zam daha ilk aydan elimizden gitti. Sorunun çözümü için gelir vergisi dilimlerinin yükseltilmesi ya da memurlar için uygulanan gelir vergisi oranlarının düşürülmesi zorunlu bir hal alıyor. ” dedi.
“DİLEKÇE KAMPANYAMIZA İLGİ ÇOK YOĞUN”
Ek ödemeler başta olmak üzere memurlara yapılan döner sermaye, ek ders, fon, ikramiye gibi ödemelerin emekliliğe dahil edilmemesinin kamu görevlilerinin emeklilikte büyük bir mağduriyet yaşamasına neden olduğunu belirten Koncuk, bu konuda Türkiye Genelinde bir dilekçe kampanyası başlattıklarını da sözlerine ekleyerek, “kampanyamıza olan ilgi tahminlerimizden daha da fazla. Tüm kamu çalışanları uğradıkları haksızlığı görüyor ve Türkiye Kamu-Sen’in kampanyasına destek veriyor. “ dedi.
Genel Başkanımız İsmail Koncuk Maliye Bakanlığı Müsteşarı Naci Ağbal’a sorun ve çözüm önerilerini içeren bir rapor sundu.
AĞBAL:TÜRKİYE KAMU-SEN’İN MASAYA GETİRDİĞİ KONULAR BİZİM İÇİN ÖNEMLİDİR
Türkiye Kamu-Sen’in ziyaretinden memnuniyet duyduğunu ifade eden Maliye Bakanlığı Müsteşarı Naci Ağbal ise, Kamu çalışanlarının sorunlarını bildiklerini ve çözüm için çaba sarf ettiklerini belirtti. Ağbal, “Mesai ücretlerinde yaşanan problemleri yakından biliyoruz. Kamu çalışanlarının geneli ve kurum ayırmaksızın bu konu da değerlendirmelerimiz devam etmektedir. Kurumlar arası ücret dengesizliğini gidererek tüm kamu çalışanlarına adaletli bir dağılım yapma arzusundayız. Türkiye Kamu-Sen heyetinin masaya getirdiği bütün sıkıntı ve problemleri önemsiyoruz. Bugüne kadar olduğu gibi bugünden sonra da Türkiye Kamu-Sen’le kamu çalışanlarının problemlerinin çözümü noktasında işbirliği içinde olmayı arzu ediyoruz” dedi.
Görüşmede ayrıca Sivil savunma uzmanları , enerji çalışanları, Tapu Kadastro çalışanları, Diyanet görevlilerinin yaşadığı sorunlar da detaylı olarak irdelenirken, Müsteşar Naci Ağbal kendisine iletilen bu sorunların bizzat takipçisi olacağını da kaydetti.
Ziyarette Genel Başkanımız İsmail Koncuk, Maliye Bakanı Naci Ağbal’a nostaljik radyomuz ve Türkiye Kamu-Sen yayınlarından oluşan bir hediye paketini de takdim ederken, görüşmeye Genel Başkanımızla birlikte Türk Diyanet Vakıf-Sen Genel Başkanı Nuri Ünal, Türk İmar-Sen Genel Başkanı Necati Alsancak, Türk Enerji-Sen Genel Başkanı Celal Karapınar, Türk Kültür Sanat-Sen Genel Başkanı Hasan Hüseyin Yılmaz ve Türk Büro-Sen Genel Başkan Yardımcısı Bayram Öztürk katıldı.
GENEL BAŞKAN İSMAİL KONCUK'UN MALİYE MÜSTEŞARI NACİ AĞBAL'A SUNDUĞU RAPORUN TAM METNİ AŞAĞIDAKİ GİBİDİR:
SAYIN NACİ AĞBAL
MÜSTEŞAR
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Çalışanların ücretlerinin düşüklüğü, çalışma verimini düşürdüğü gibi, çalıştıkları kuruma dolayısıyla da topluma olan katkılarını da azaltmaktadır. Ancak çalışanlara yapılan ücret artışlarını bütçeye büyük yük olarak gören iktidarlar, az maaş artışı politikasını benimsemekte; bu ise çalışanların verimini ve tatminini düşürmektedir. Bunun sonucunda ise toplumda genel bir talep eksikliği sorunu yaşanmakta ve ekonominin tüm alanları bu durumdan olumsuz etkilenmeye başlamaktadır.
Özellikle kamu sektöründe ücret yetersizlikleri, sürekli olarak bu kesimden özel kesime personel transferine de yol açmaktadır. Bu şekilde kamu kesimi, elindeki nitelikli personeli kaybetmekte ve stratejik alanlarda nitelikli kamu hizmeti sunma süreci sekteye uğratılmaktadır. Ayrıca ücret yetersizliklerinin yanında ücret adaletinin de sağlanamaması, kuruluşlarda iç barışı tehdit etmekte ve çalışanların motivasyonlarında olumsuzluklara neden olmaktadır. Bunun sonucunda verim düşmekte ve hizmetlerde aksamalar başlamaktadır.
Genel kabule göre, ücretlerin ekonomik ve sosyal hayata çok yönlü etkileri olan bir unsur olarak, milli gelirin farklı toplumsal kesimler arasındaki dağılımı ve sosyal adaletin tesisinden, istihdam edilen personelin motivasyonu ve kurumsal amaçlara ulaşmaya kadar birçok açıdan önemli fonksiyonlar ifa eden bir araç olması hasebiyle, devletlerin ücret politikası ekonomik, siyasal ve sosyal bakımdan doğurduğu sonuçlar itibariyle büyük önem arz etmektedir.
Bu sebeple, kamu yönetiminin ücret politikaları ve sistemleri tesis edilirken veya radikal değişiklikler yapılırken, başta sendikalar, meslek kuruluşları ve üniversiteler olmak üzere sivil toplum örgütlerinin katılımıyla geniş bir platformda tartışılmasının, ücret politikasının zikredilen fonksiyonları sağlıklı bir şekilde ve genel anlamada kamu maliyesi ve ülke menfaatine uygun icra edebilmesi ve sistemin çalışanlar tarafından anlaşılabilir, kabul edilebilir olması için elzem olduğu aşikârdır.
Bilindiği üzere, 06/04/2011 tarihli ve 6223 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak, kamu görevlilerinin mali haklarına ilişkin düzenleme yapılması Bakanlar Kurulunca 11/10/2011 tarihinde kararlaştırılmış ve 2 Kasım 2011 tarih ve 28103 sayılı Resmî Gazetenin mükerrer sayısında 666 sayılı “Kamu Görevlilerinin Mali Haklarının Düzenlenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname” yayınlanmıştır.
Söz konusu KHK ile 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile diğer bazı kanunlarda değişiklik yapılmak suretiyle özetle; aylıklarını 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununa göre almakta olan personele, sözleşmeli personele, subay, sözleşmeli subay, astsubay, sözleşmeli astsubay, sözleşmeli subay ve astsubay adayları ile uzman jandarma ve uzman erbaşlara, mali haklar kapsamında yapılan her türlü ödemeler dâhil, almakta oldukları toplam ödeme tutarı dikkate alınmak suretiyle aynı veya benzer kadro ve görevlerde bulunan personel arasındaki ücret dengesini sağlamak amacıyla, en yüksek Devlet memuru aylığına karşılık gelen oranların uygulanması suretiyle hesaplanan tutarda ek ödeme yapılması düzenlemesi getirilmiştir.
Oysa ki, Türk kamu yönetiminin ücret sisteminde köklü değişiklikler yapan 666 sayılı KHK’nın geniş bir platformda tartışılmadan, bazı Maliye bürokratlarının tek taraflı çalışmalarıyla ve özellikle de TBMM’nin yasama denetiminin dışında tutularak hazırlanmasının doğru bir yaklaşım olmadığını ifade etmek gerekmektedir.
Her ne kadar, Maliye Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada; Hükümet tarafından 2006 yılında başlatılan ve 2008 Ağustos döneminde, 2012 yılı başında tamamlanacağı açıklanan "Kamuda Eşit İşe Eşit Ücret" hedefinin, 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyle yapılan düzenlemelerle tamamlandığı ifade edilse de, 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile yapılan düzenlemelere genel bir perspektiften bakıldığında, farklı kurumlarda aynı unvana sahip kamu görevlilerinin ücretleri eşitlenmekle birlikte, kamu görevlilerinin bütününü kapsayan bir ücret dengesinin tesis edilemediği, bu nedenle ek gösterge ve kademe derecesi ile doğru orantılı olarak artan ek ödemeler sebebiyle, daire başkanlığı ve daha üst düzey unvanlarda yapılan maaş artışlarıyla birlikte, en alt düzeyde maaş alan memurlarla en üst düzeyde maaş alan memurlar arasındaki açının daha da arttığı görülmektedir.
Diğer taraftan, Kararnamenin temel amacının, aynı hizmet sınıfında aynı veya benzer unvanda olup, farklı kamu kurumlarında çalışan personel arasındaki ücret eşitsizliğini gidermek olduğu, bu amaca uygun olarak yapılan çalışmada ücret eşitlemesi yapılması gereken personelin kurumlar ve unvanlar itibarıyla belirlendiği ifade edilerek, kamuoyunda “Eşit İşe Eşit Ücret” ödenmesini sağlamaya dönük bir düzenleme yapıldığı algısı oluşturulsa da, Kararnamenin isminden de anlaşılacağı üzere yapılan “Kamu Görevlilerinin Mali Haklarının Düzenlenmesi”dir.
Esasen yetki ve sorumluluk bakımından eşit olmayan kamu görevlilerinin, sadece unvanları dikkate alınmak suretiyle mali haklarını tanzim etmek “Eşit İşe, Eşit Ücret” değil, “Eşit Unvana, Eşit Ücret” anlamına gelmektedir. Nitekim çok ekstrem bir örnek olması bakımından sıkça dile getirilen, Türkiye’nin güvenliğinden sorumlu ve maiyetinde 100 binin üzerinde personel bulunan Emniyet Genel Müdürü ile maiyetinde 500 personel çalışan bir Genel Müdürü yetki ve sorumlulukları bakımından eşit kabul ederek, kamu görevlilerinin sadece unvanlarını esas almak suretiyle eşit ücret ödenmesinin, eşit işe eşit ücret gibi çok iddialı bir yaklaşımdan ne kadar uzak olunduğunun ve bu sloganın altını doldurmanın ne kadar zor olduğunun açık bir ifadesidir.
Türkiye Kamu-Sen olarak yıllardır kamuda ücret adaletinin sağlanması için mücadele etmekteyiz. Bugüne kadarki mücadelemizde yatay ve dikey anlamda ücret adaletinin sağlanmasını, kamu görevlilerimizin maaşlarıyla ilgili faaliyetlerimizin temeline aldık. Yatay ücret adaletinin, unvan ve nitelik itibarı ile birbirine yakın olan kamu görevlileri arasındaki maaş farkının kapatılması; dikey ücret adaletinin ise hiyerarşik sıralamada herkesin makul ölçülerde bir ücret alması ve en çok ücret alanla en düşük ücret alan arasındaki farkın kabul edilebilir seviyeye getirilmesi ile sağlanacağını belirttik.
Adalet, yalnızca eşitler arasında sağlanan bir denge değil, eşit olmayanların pastadan adil pay almasıyla ulaşılabilecek bir olgudur. Buradan hareketle Türkiye Kamu-Sen’in yıllardır mücadelesini verdiği ücret adaleti; görevleri, sorumlulukları ve nitelikleri aynı olan fakat farklı kurumlarda bulunmaları nedeniyle ücretleri farklı olan kamu görevlilerinin maaşlarının eşitlenmesi, bunun yanında hiyerarşik anlamda maaşlar arasındaki makasın makul bir seviyeye çekilerek, herkesin kabul edebileceği normlar çerçevesinde düzenlenmesiyle mümkün olacaktır. Ancak eşit işe eşit ücret getirmesi ve kamuda ücret adaleti sağlanması amacıyla hayata geçirildiği belirtilen 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile ne yatay ücret adaleti ne de dikey ücret adaleti tam olarak sağlanabilmiştir.
Ücret adaleti, çok yönlü bir unsurdur ancak ilgili kanun hükmünde kararname ile farklı kurumlarda emsali bulunan unvanlarda çalışan kamu görevlilerinin maaşları ek ödeme yoluyla eşitlenmiş, kamu görevlilerinin büyük çoğunluğunu oluşturan öğretmen, din görevlisi, hekim dışı sağlık personeli, polis, subay, ast subay, profesör, doçent, yardımcı doçent, araştırma görevlisi, Maliye Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu çalışanları gibi birçok kamu görevlisi görmezden gelinerek bu personele herhangi bir artış yapılmamıştır.
Ayrıca 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname eki II sayılı cetvele tabi olarak çalışan personelin de ek ödeme oranları aynı kalmıştır. Bu yolla, kamuda istihdam edilen personelin yaklaşık %60’ına hiçbir artış yapılmayarak bir mağduriyet yaratıldığı gibi öğretmen, öğretim görevlisi, profesör, din görevlileri, sağlık görevlileri gibi son derece önemli ve kutsal görevler ifa eden kamu çalışanları, en düşük maaş alan kesim haline getirilmiştir.
Öyle ki bir müsteşarın ek ödeme miktarında o dönem itibariyle 759 TL, genel müdür yardımcısının ek ödeme miktarında 722 TL artış yapılmıştır. Ayrıca üst düzey kamu personelinin maaş ve tazminat sistemi değiştirilerek, ücretlerinde başkaca artışlara da gidilmiştir. Diğer bazı personele de sınırlı da olsa getirilen artışlar memnuniyet verici olsa da Eğitim Öğretim hizmetleri Sınıfında ve aynı derecedeki öğretmen, öğretim görevlisi, profesör, Din Hizmetleri Sınıfındaki din görevlisi, Sağlık Hizmetleri Sınıfından hekim dışı sağlık personelinin, Maliye Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Bakanlığı gibi kurumlarda çalışan personelin ücretlerinde hiçbir artış olmamıştır. Böylelikle ek ders ücreti almayan bir öğretmenin maaşı dönem itibarıyla 1600 TL dolayında bırakılarak, kamudaki en düşük maaş seviyelerine düşürülmüştür.
Ayrıca en yüksek artışlar, daire başkanı ve üstü unvanlara yapılmış; bu kesimde görev yapanların ücretlendirme sistemi değiştirilerek, düşük maaş alan memurlarla yüksek maaş alanlar arasındaki makas daha da açılmıştır. Toplu görüşmelerin başladığı 2002 yılında en yüksek maaşla en düşük maaş arasındaki fark (ek ödemeler hariç) 8,5 kat iken; mücadelemiz sonucunda, 2011 yılına gelindiğinde bu makas 4,2 kata kadar düşürülmüştü. 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile getirilen ücretlendirme ve ek ödeme sistemi sonucunda bu makas yeniden 5,8 kata çıkarılmıştır. Avrupa’da ortalama 2 ile 4 kat arasında değişen bu makasın ısrarla açılmak istenmesindeki niyetin adilane olmadığı inancını taşımaktayız. Oysa ücret adaletinin temel özelliklerinden bir tanesi de sistemin kendi içerisinde dengeli olması ve dikey adaletin sağlanmasıdır.
Kurumların teşkilat kanunlarında ve diğer farklı mevzuatlarda öngörülen ikramiye, fazla çalışma ücreti gibi ödemeler, 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca 15.01.2012 tarihi itibarıyla sona erdirilmiş, ancak bilindiği üzere Anayasa Mahkemesi, bu hükmü iptal etmiştir. Bu açıdan bakıldığında bazı unvanların ek ödeme oranlarında yüksek artışlar yapılmış gibi görülürken, aslında kesilen fazla mesai, ikramiye, tazminat gibi ödemeler nedeniyle hak kaybı yaşanmış, ücret artışı ya hiç olmamış ya da sınırlı kalmıştır. Bir tarafta ücretlerinde hiç artış yapılmayan hatta ücretleri azaltılan kamu görevlileri bulunurken, diğer tarafta ücretleri yüksek oranlarda artacak kamu görevlilerinin varlığı, çalışma barışının bozulmasına yol açabilecek bir olumsuzluk oluşturmuştur.
Bununla birlikte Türkiye Kamu-Sen Konfederasyonu olarak ısrarla üzerinde durduğumuz, kamu görevlilerine yapılan tüm ödemelerin emekliliğe sayılması ve bu şekilde emekli maaşlarının düşük kalmasının önüne geçilmesi konusunda bir çalışma yapılmamıştır. Bu noktada ek ödemelerden damga vergisi hariç hiçbir kesinti yapılmayacak olması, bu ödemelerin emekliliğe yansımayacağı ve kamu görevlilerimizin emekliliklerinde mağduriyet yaşayacağı anlamı taşımaktadır. Kaldı ki, bu uygulama ile bir daire başkanının ücretinin yaklaşık %45’i, en düşük dereceli bir memurun ise maaşının yaklaşık %30’u emekli keseneği dışında bırakılmakta ve kamu görevlilerimiz emekliliklerinde büyük bir gelir kaybına uğratılmaktadır. Böyle bir durumda, kamu görevlileri asla emekli olmak istememekte; idare de rotasyona tabi tutmak, geçici görevlendirme yapmak gibi farklı dayatma ve baskılarla kamu görevlilerimizi emekliliğe zorlamaktadır. Siyasetçiler tarafından tüm kamu görevlileri için iller arası rotasyon getirileceğine dair yapılan açıklamalar, bu düşüncenin en açık göstergesidir.
Bütün bunların ötesinde TBMM açıkken, milletin tercihi ile yasama görevini ifa etmek üzere seçilmiş milletve-eri görevleri başındayken, kamu kurumlarının teşkilat kanunları, kamu görevlilerinin maaş sistemleri, kamu istihdam mantığı gibi kamu yönetiminin en temel esaslarının, kanun hükmünde kararnameler yoluyla, ferman çıkartılır gibi, millet iradesini yok sayarak, sendikaları görmezden gelip sosyal diyalogu baltalayarak, meclisin yasama işlevini ortadan kaldırarak değiştirmek, demokrasiye vurulan büyük bir darbe olmuştur.
Görüldüğü üzere kamuda ücret adaletini sağlamak için hazırlandığı iddia edilen 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile getirilen sistem, başta öğretmen, öğretim görevlileri, sağlık personeli, askerler ve Din Hizmetleri Sınıfında çalışanlar olmak üzere, kamuda çalışanlar açısından yeni adaletsizlikler ve mağduriyetler doğurmuştur.
Adalet, devletin temeli olarak ancak varlığı da yokluğu da paylaşmakla tecelli edecektir. Bir kesimin ihya edilip bir başka kesimin ihmal edildiği bir sistemin adalet getirmesi mümkün değildir. Yapılan düzenlemenin eşit işe eşit ücret getirmesi, en düşük ortak paydada değil; ancak kimseyi hak kaybına uğratmadan gerçekleşmesi ile sağlanacaktır. Bunun için de yapılacak düzenlemelerin muhataplarından kaçırılmadan, yasama, denetleme ve yargı sistemi işletilerek, ortak çalışmalar yapılarak hayata geçirilmesi gerekmektedir.
Bu bakımdan 2 Kasım 2011 Tarihinde çıkarılan 666 sayılı KHK ile gerek anayasa gerekse kanunlarla belirtilmiş olmasına rağmen, kamu görevlilerinin en temel mali ve sosyal haklarından biri olan ek ödeme ve eşit işe eşit ücret konusunun, toplu sözleşme sürecinden kaçırılarak, tek taraflı bir düzenleme ile hatta TBMM’den, yasama denetiminden dahi kaçırılarak Kanun Hükmünde Kararname ile düzenlenmesinin yanlış olduğunu vurgulamakta fayda vardır.
Toplu sözleşme masasının konusunu teşkil etmesi gereken ek ödemenin KHK ile düzenlenmesi doğru bir yaklaşım olmamıştır. Bu nedenle ek ödeme kararnamesinin taraflarla yapılacak toplantı ile yeniden belirlenmesi gerekmektedir.
666 Sayılı KHK ile düşük oranda artış getirilen Yardımcı hizmetler sınıfı personeli, memur, şef ve şube müdürleri ile müfettişlerin ek ödeme oranlarının 25 puan artırılması uygun olacaktır.
KİT’lerde görev yapan personel ile diğer çalışanlar arasında meydana gelen ek ödeme farklılığının kaldırılarak eşitlenmesi elzem hale gelmiştir.
666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile ortaya çıkan ek ödeme sorunlarının giderilmesi; bu çerçevede, kamu görevlilerinin büyük çoğunluğunu oluşturan ve ek ödeme artışından hiç faydalanamayan öğretmen, profesör, doçent, yardımcı doçent unvanlarında görev yapanların ek ödeme oranlarının 75 puan; araştırma görevlisi, din görevlisi, hekim dışı sağlık personeli, PTT çalışanları, araştırmacı, polis, subay, ast subayların ek ödeme oranlarının 50 puan; Genel İdare Hizmetleri Sınıfında görev yapan memurlarla, Yardımcı Hizmetler Sınıfına dahil personelin ek ödeme oranlarının 25 puan artırılması zorunludur.
Kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan uzmanlar arasında oluşturulan kariyer uzmanlığı-normal uzmanlık; merkez-taşra uzmanları gibi farklılıkların giderilmesi, aynı unvanlı personelin özlük haklarının eşitlenmesi gerekmektedir.
666 sayılı KHK ile ek ödeme oranları %120’den %115’e düşürülen sivil savunma uzmanlarının ek ödeme oranlarının yükseltilmesi, adalet ilkesinin tecellisi ve kazanılmış hakların korunması için zorunludur.
Döner sermayesi olmayan kurumlarda görev yapan kurum doktorlarının ücretlerinin Sağlık Bakanlığı’ndaki emsal doktorlarla eşitlenmesi için ek ödeme oranlarının yükseltilmesi gerekmektedir.
Üniversite hastanelerinde akademik personel döner sermaye ve ek ödeme uygulamasından birlikte faydalanırken, idari personele yapılan ek ödeme ile döner sermaye ödemesi mahsuplaştırılmaktadır; bu adaletsizliğin giderilerek, idari personelin de her iki ödemeden birlikte faydalandırılmasının sağlanması uygun olacaktır.
399 sayılı KHK’ya göre II sayılı cetvel hükümlerine göre çalışmakta olana personele yapılan ek ödemelerdeki adaletsizliğin ve eşitsizliğin, öncelikle aynı unvanlı personelden başlayacak şekilde giderilmesi, %42 olarak belirlenen ek ödeme alt sınırının %67’ye; %67 olarak belirlenen oranların %90’a; %82 olarak belirlenen oranların ise %100’e çıkarılması sorunu çözecektir.
Üretimi teşvik primi, fazla mesai, yangın tazminatı gibi ödemelerle ek ödemenin ilişkilendirilmesi, mahsuplaşma yapılması veya bu ödemelerin tamamen kaldırılması uygulamasından vazgeçilmesi gerekmektedir.
666 sayılı KHK ile bazı kurumların fazla çalışma ücreti ödemelerinin 31 Aralık 2012’ye kadar devam etmesi, 1 Ocak 2013 tarihi itibariyle bu ödemelerin sonlandırılması hükmü düzenlenmişti ancak Anayasa mahkemesi fazla mesai ödemesini kaldıran bu maddeyi iptal etmiştir. Buna göre fazla mesai ödemesi almakta olan kamu çalışanlarının bu haktan faydalanmaya devam etmesi gerekmektedir.
Kamu kurumları personellerine kendi teşkilat kanunlarında yer alan hükümler çerçevesinde fazla mesai ücreti ödemekte iken 666 sayılı KHK ile fazla çalışma ücretleri ve hangi personelin fazla çalışma ücretinden faydalanabileceği hükmü kaldırılmıştır. Kurumun önerisi ve Maliye Bakanlığı’nın teklifi üzerine belirlenen fazla çalışma ücreti, Yetki Kanununda yeri olmadığı ve açık bir düzenleme yapılmadığı için kamu çalışanlarının fazla mesai ödemesi yapılamamaktadır. Kanunla belirlenmiş olmasına rağmen; Maliye Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı Nüfus Genel Müdürlüğü, Gelir İdaresi Başkanlığı ile belediyelerde çalışan güvenlik görevlileri, üniversitelerde ikinci öğretim yapılan birimler gibi birçok kamu kurum ve kuruluşunda çalışan kamu personelinin fazla çalışma ücretleri ödenmemektedir. Özellikle üniversitelerde ikinci öğretimde görev yapan personel, ekonomik açıdan büyük mağduriyet yaşamakta ve ikinci öğretimde tamamen angarya haline gelen bu görevi yapmak istememektedirler. Kamu çalışanlarını fazla çalışma ücretlerinin ödenmemesi mağduriyet yaratmaktadır. Fazla çalışma ücretini alamayarak hak kaybı yaşayan kamu çalışanının mağduriyeti göz ardı edilmemelidir.
Şimdi ise Anayasa Mahkemesi, özellikle Türkiye Kamu-Sen olarak uygulama içerisinde itiraz ettiğimiz önemli noktaların birçoğunu iptal etmiş bulunuyor. Buna göre, daha önce kurumsal ek ödeme almaktayken söz konusu KHK ile kesilen kurumsal ek ödemelere ve durdurulan fazla mesai ödemelerine ilişkin maddeler, Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir. İptal kararının 9 ay sonra yürürlüğe girecek olması, yetkililer açısından bir fırsattır.
Bu fırsat mutlak surette değerlendirilmeli ve sesimize kulak verilmelidir. Aksaklıkların giderilmesi için;
- 666 Sayılı KHK ile düşük oranda artış getirilen Yardımcı hizmetler sınıfı personeli, memur, şef ve şube müdürlerinin ek ödeme oranları artırılmalıdır.
- 666 sayılı KHK ile ek ödeme oranlarında hiç artış yapılmayan başta öğretmen, din görevlisi, hekim dışı sağlık personeli, polis, subay, ast subay, profesör, doçent, yardımcı doçent, araştırma görevlisi, KİT, Maliye Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu çalışanları gibi kamu görevlilerinin ek ödeme oranları artırılmalıdır.
- Uzmanlar arasında oluşturulan ek ödeme farklılıkları giderilmelidir.
- 399 sayılı KHK’ya göre II sayılı cetvel hükümlerine göre çalışmakta olana personele yapılan ek ödemelerdeki eşitsizlik, öncelikle aynı unvanlı personelden başlayacak şekilde giderilmeli, bu kapsamdaki personel için %42 olarak belirlenen ek ödeme alt sınırı %67’ye yükseltilmeli, diğer unvanların ek ödeme oranları da kademeli olarak artırılmalıdır.
- Durdurulan fazla mesailer yeniden ödenmeye başlanmalıdır.
- Üretimi teşvik primi, döner sermaye ve yangın tazminatı gibi ödemlerle ek ödemenin ilişkilendirilmesi ve mahsuplaşma yapılması uygulamasından vazgeçilmelidir.
Bununla birlikte ücretli çalışanlardan alınan vergilerde büyük bir adaletsizlik ortaya çıkmaktadır. Kamu görevlileri ve ücretli çalışanlar; sanayici, tüccar, esnaf ya da işyerinden kira geliri elde edenlerin, mevduat faizi, repo faizi ya da hazine bonosu faizi elde edenlerle, şirketlere ortaklığı nedeniyle kâr payı alan, hisse senedi alım satım kazancı elde edenlerin tamamının ödediği verginin toplamından kat kat fazladır.
Özellikle esnaf, tüccar ve şirket sahipleri kullandıkları otomobilleri, lokantada yaptığı yemek harcamalarını, yol ve konaklama giderleri gibi birçok harcamayı ödediği vergiden düşebilirken dar ve sabit gelirli kesim olan kamu görevlileri ve ücretlilerin böyle bir imkânı bulunmamaktadır. Bu bakımdan, kamu görevlileri için uygulanmakta olan vergi oranlarının düşürülmesi ya da vergi dilimlerinin yükseltilmesi vergi adaletinin sağlanması açısından son derece önem arz etmektedir.
Türkiye Kamu-Sen olarak tespit ve önerilerimizin dikkate alınması hayati derecede önemlidir. Bu bakımdan yaşanan aksaklıkların düzeltilmesinin konunun muhatapları olan sendikalardan görüş alınmasına bağlı olduğunu bir kez daha hatırlatıyoruz.
İsmail KONCUK
